Otomasyon mu kullanıyoruz?

Broadcast Cable&Satellite eurasia 2007-CeBIT event fuarı dolayısı ile hazırlamış olduğumuz RADYOCUYUZ gazetemizin Teknoloji sayfasında yer alan Kaan Altınkum imzalı makaleyi sizlerin istifadesine sunuyoruz.

Otomasyon mu kullanıyoruz yoksa kendimizi mi kandırıyoruz?

Sevgili yayıncı dostlarımız, günümüzde modern yayıncılıkta benimsenmiş bir çok yayın formatı 1950'lerde Amerika’da yenilikçi yayıncılar tarafından çeşitli tecrübelere dayanılarak denenmiştir. Bunlardan en etkileyicisi ve bugünde en revaçta olanı da yoğun tekrara dayalı hit müzik istasyonu formatıdır. Kimi zaman TOP 40 formatı olarak da isimlendirdiğimiz bu sistem. Amerika’da 2 yayıncı arkadaşın bir cafe’de yaşananlardan yola çıkarak keşfettikleri bir formattır ve sizlerinde beğeneceğini umut ettiğim eğlenceli bir hikâyesi vardır.

Amerika’da bir radyo istasyonunda çalışan 2 yayıncı, mesai bitiminde radyolarında olup bitenleri değerlendirmek ve yeni fikirler üretmek amacıyla bir cafeye giderler. Günün yorgunluğunu atarken fark ederler ki müşteriler orada bulunan Juke Box'ta devamlı aynı hit şarkıları çalıyor ve bunu da makineye para atarak yapıyorlar. Ardından bu ikili ilk iş olarak istasyonlarında bulunan ellerindeki müziği kategorize ederek bu formatta yayına başlarlar. Çok kısa bir sürede dinlenme oranları % 50 oranında artar.

O günden bugüne bu format genel olarak kimliğini koruya gelse de günün gerekleri ve farklı bakış açılarının da katılımıyla evrime uğradı ve bugün bildiğimiz birçok modern formatın temelini oluşturdu. Buradan hareketle, bugünün Türkiye’sinde olduğu gibi, sürekli olarak kullanılan HİT MUZİK İSTASYONU ya da TOP 40 yayın formatı hayatımızın tam ortasına oturmuş oldu.

Yayın planlama sisteminin atası

Bilmemiz gereken bir başka husus ise, yukarıda bahsi geçen Amerikalı yayıncı arkadaşlar radyolarındaki arşivi elden geçirdikten sonra bunları kategorilere bölmenin yolu olarak da KARTOTEKS mantığını kullanmışlardır.

Kartoteks mantığı nedir? Arşivimizde yer alan şarkıların her birini bir karta yazarak fiziksel olarak bir kategoriye atabilmeyi ön gören bir sistemdir. Şarkıların kartviziti dersek yanılmış olmayız. Amerikalı yayıncı arkadaşlar oluşturdukları kategorileri birer kutuya dönüştürmüşler ve kartlara yazılan şarkıları bu kutulara koymuşlardır. Bunun adı da “kategori kutuları ile rotasyon”dur. Bugün de kullanmakta olduğumuz yayın planlama sistemlerinin atasıdır.

Kendimize sormamız gereken en önemli soru

Şimdi geriye dönüp baktığımızda, o zamandan bu zamana yaklaşık 50 yıl geçti ve bu zaman zarfında teknolojide oldukça ilerledi. Günümüzde radyolar da CD ve plak çalmıyoruz. Hatta bu sözünü ettiğimiz element kartları artık sadece bir bilgisayarın hard diskindeki bir datadan ibarettir. Özetle, eskiden bizim elle yaptığımız her şeyi artık bilgisayar yapıyor. Peki, biz radyomuzda gerçekten bir otomasyon sistemi kullanıyor muyuz yoksa kendimizi mi kandırıyoruz? Sanırım kendimize sormamız gereken en önemli soru bu.

Radyoculuğun standartlarının bilgisayar ortamına ilk aktarıldığı zamandan bu yana çok şeyler değişti. İşlemcilerin gücü arttı, hard disklerin kapasiteleri çoğaldı. Artık insanlar bu ürünleri çok ucuza satın alabiliyorlar. Kısaca, eskinin zengin ve güçlü radyolarının kullanabildiği bu sistemler artık rahatlıkla ve uygun bir fiyatla herkes tarafından satın alınabiliyor.

Peki, aldık da başımıza neler geldi;

Yayın planladık ancak sadece içinde olduğumuz saatin elementlerini görebildik, dinleyicimiz “yarın hangi şarkıları çalacaksınız” diye sordu yanıt veremedik. Aynı kategorideki şarkılardan bazılarını diğerlerine oranla daha çok çalmak zorunda kaldık, “sebebini sorduk” yanıt alamadık. Analizler sayfası olmadığı için sistemin tüm işleyişini kontrol altında tutamadık. Dj arkadaşımız “yarın işim var anonslarımı bugünden bıraksam olmaz mı?” dedi, bizde “yarın ki yayını göremiyoruz hem görsek de anonslarını sisteme yerleştiremeyiz ki” dedik. Şarkıların giriş, intro ve çıkış değerlerini rakam olarak verdik (muhasebe programıymış gibi). Şarkıların geçişlerine baktık, bir şey yapamadık “ah bu sistemin mikseri olsaydı keşke ne güzel geçişler yapardık” dedik. Sonra haftanın farklı günlerinde, farklı prototip yayın akışı oluşturmayı düşündük ama nafile, elimiz kolumuz bağlı kaldı. Reklamları sorunsuz planlamaya çalıştık, ama devamlı problemlerle karşılaştık daha kötüsü de programı yazan arkadaşlardan hep “Allah-Allah bir tek sizde oluyor bu hata” yanıtını aldık. Birde duyduk ki biz aldıktan sonra program çok ucuzlamış.

Aslına bakarsanız hayat bu kadar zor değil. Yapmamız gereken bir otomasyon programı alırken iyi bir araştırma yapmak, kıstaslarımızı belirlemek ve ödeme koşullarını da dikkate alarak karar vermektir.

Unutmayalım ki, çok büyük bir rekabet var radyolar arasında. Hepimiz aynı şarkıları çaldığımıza göre farkımızı ne belirleyecek? Tabi ki düşündüklerini uygulamaya en iyi sokabilenler, en iyi planlamayı, en iyi geçişleri yapabilenler.

Atalarımızın da dediği gibi “eğri oturup, doğru düşünmek” gerekir. Kullandığımız gerçekten bir otomasyon mu, yoksa kendimizi mi kandırıyoruz.

Kaan Altınkum
Eğitim ve Teknik Destek
Radyocuyuz Gazetesi